از مرزبانی تا تولید، عشایر اردبیل همواره در خدمت وطن

آلاچیق‌های عشایر، نه فقط محل زندگی، بلکه واحدهای تولیدی کوچکی هستند. در آنها، عشایر به تولید محصولات دامی، لبنی، صنایع دستی و ... می‌پردازند. این تولیدات علاوه بر تامین نیازهای عشایر، می‌تواند به اقتصاد منطقه و کشور کمک کند و از وابستگی به محصولات خارجی بکاهد.

خبرنگار: مهدی جدی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «مخبتین»، استان اردبیل با ۵۷۲ قشلاق، یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های عشایر شاهسون در ایران است. این جامعه‌ی ۲۰ هزار خانواری و ۴۵ طایفه‌ای، با پیشینه‌های غنی در مرزبانی و تجارت، نقش پررنگی در تاریخ و اقتصاد منطقه داشته‌اند.

عشایر دشت مغان در طول تاریخ، همیشه در صف مقدم دفاع از وطن و مقابله با مشکلات بوده‌اند. تقدیم ۱۶۸ شهید و ۴۸ جانباز در دوران دفاع مقدس، گواهی روشن بر این مدعاست. در شرایط فعلی نیز، آلاچیق‌های آنها به کارگاه‌های تولیدی تبدیل شده‌اند و این جامعه، با تولید محصولات دامی، لبنی و صنایع دستی، به سربازان اقتصاد مقاومتی تبدیل می‌شوند.

با وجود این، جامعه عشایری با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند. خشکسالی‌های اخیر، کاهش جمعیت چشمگیر، مشکلات زیرساختی از جمله نبود راه مناسب، آب، برق و آنتن دهی در بسیاری از قشلاق‌ها، و همچنین کمبود امکانات آموزشی و بهداشتی، از جمله این مشکلات است.

عشایر، با وجود این سختی‌ها، همچنان به سبک زندگی سنتی خود پایبندند و در حفظ آداب و رسوم، فرهنگ و اصالت خود، کوشا هستند. آنان، مظهر غیرت، عزت، ولایتمداری و سلحشوری‌اند و همیشه در عرصه‌های مختلف، جانفشانی برای وطن و آرمان‌های انقلاب اسلامی آماده می‌کنند.

جامعه عشایری، با ظرفیت بالای تولید و نقش محوری در اقتصاد مقاومتی، نیازمند توجه و حمایت ویژه مسئولین است. رفع مشکلات، بهبود زیرساخت‌ها، ارائه خدمات آموزشی و بهداشتی، و حمایت از تولیدات و صنایع دستی عشایری، از جمله مواردی است که باید در اولویت قرار گیرند.

در مورد نقش آلاچیق‌های عشایر به عنوان سنگرهای جنگ اقتصادی، می‌توان این موضوع را از جنبه‌های مختلف بررسی کرد:

• تولید و خودکفایی: آلاچیق‌های عشایر، نه فقط محل زندگی، بلکه واحدهای تولیدی کوچکی هستند. در آنها، عشایر به تولید محصولات دامی، لبنی، صنایع دستی و ... می‌پردازند. این تولیدات علاوه بر تامین نیازهای عشایر، می‌تواند به اقتصاد منطقه و کشور کمک کند و از وابستگی به محصولات خارجی بکاهد.
• کارآفرینی: زندگی عشایری، به طور مستقیم و غیرمستقیم، برای افراد زیادی شغل ایجاد می‌کند. علاوه بر خود عشایر، افرادی که در زمینه‌های مرتبط با دامداری، کشاورزی، حمل و نقل، تجارت و ... فعالیت می‌کنند نیز از این طریق امرار معاش می‌کنند.
• حفظ منابع طبیعی: عشایر، با شیوه زندگی خود، نقش مهمی در حفظ منابع طبیعی ایفا می‌کنند. آنها با کوچ فصلی و مدیریت مراتع، از تخریب خاک و فرسایش جلوگیری می‌کنند و به محیط زیست پایدار کمک می‌کنند.
• مقاومت در برابر تحریم‌ها: در شرایط تحریم‌های اقتصادی، اتکا به تولیدات داخلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. عشایر، با تولید محصولات متنوع و با کیفیت، می‌توانند به کاهش اثرات تحریم‌ها کمک کنند و نقش مهمی در تامین نیازهای جامعه داشته باشند.

با این حال، باید توجه داشت که زندگی عشایری با چالش‌هایی روبروست. کمبود امکانات، مشکلات حمل و نقل، خشکسالی و ... از جمله مشکلاتی هستند که عشایر با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند. برای رفع این مشکلات و حمایت از عشایر، لازم است که دولت و سازمان‌های مربوطه برنامه‌های مدون و کارآمدی داشته باشند.

پیشنهادات برای حمایت از عشایر

• تأمین آب: حفر چاه، احداث قنوات و ساماندهی چشمه‌ها برای تأمین آب شرب و آب مورد نیاز دام‌ها.
• بهبود راه‌ها: احداث و بهسازی راه‌های دسترسی به قشلاق‌ها برای تسهیل تردد و حمل و نقل محصولات.
• تأمین برق: برق‌رسانی به قشلاق‌ها برای بهبود شرایط زندگی و امکان استفاده از وسایل برقی.
• ارائه خدمات آموزشی و بهداشتی: احداث مدارس و مراکز بهداشتی در مناطق عشایری و اعزام معلمان و پزشکان به این مناطق.
• حمایت از تولیدات عشایری: ارائه تسهیلات مالی و اعتباری به عشایر برای توسعه فعالیت‌های تولیدی و بازاریابی محصولات آنها.
• حفظ و احیای مراتع: اجرای طرح‌های مدیریت مراتع و جلوگیری از تخریب آنها.
• توسعه صنایع دستی: حمایت از تولید و فروش صنایع دستی عشایری با برگزاری نمایشگاه‌ها و ایجاد بازارچه‌های دائمی.

با اجرای این پیشنهادات و توجه ویژه به جامعه عشایری، می‌توان ضمن رفع مشکلات این قشر مولد و زحمتکش، از ظرفیت‌های بالای آنها در راستای توسعه اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی بهره برد.